Eind 2021 was het zover, de ‘nieuwe’ generatie zou het bedrijf gaan overnemen. Of zonder de formele taal: ik ging het familiebedrijf overnemen van mijn vader. De grootste uitdagingen bij een familiebedrijf overname zijn zelden financieel. Het is bijna altijd emotioneel. Het zijn grote stappen. Voor de oudere generatie om echt plaats te maken, het welbekende loslaten, maar ook voor de overnemende partij. Vertrouwen, andere positie binnen het gezin. Ben je wel capabel en heeft je vader/moeder er wel echt geloof in? Of denken zij stiekem dat het zonder hen als een kaartenhuis ineen stort.
Bij een familiebedrijf overnemen draait het om zoveel factoren. Waarbij de emotionele kant een veel grotere factor heeft dan bij andere bedrijfsovernames.
Aanleiding familiebedrijf overnemen
Mijn vader was pas 63 jaar toen ik (destijds 34) zijn aandelen overnam. En hij officieel aftrad als ondernemer. Dat klinkt als een droombeeld. Pensioen op 63. Maar de praktijk was anders. Hij wilde heel graag 40 jaar ondernemerschap halen. En dat is net niet gelukt.
Die mijlpaal liet hij gaan. Voor mij. Voor het bedrijf. Zijn droom om 40 jaar ondernemer te worden werd aan de wilgen gehangen ten behoeve van het bedrijf. Ten behoeve van continuïteit. Ik pakte hem dat af. Zo hebben we dat beide heus echt wel even gevoeld.
Het traditionele zandbedrijf was getransformeerd naar een zand & bodem e-commerce bedrijf (www.zandcompleet.nl). De nieuwe manier van werken. De ambtenarij van tegenwoordig, het emailen. Digitale administratie. En ga zo maar door met veranderingen.
Om continuïteit te borgen moesten we stappen vooruit maken. En andere keuzes maken. En uittreden was daarin een logisch gevolg. Wel betrokken, geen aandelen meer. Dingen loslaten. En dat lukt pas als je het ook echt loslaat.
De emoties aan de keukentafel waren soms intens. Onzekerheden. Beide kanten op. Van pa; wat ga ik dan doen? Tot van mij: Kan ik het wel? Slapeloze nachten. Want ik voelde niet enkel de druk van de opvolger. Maar ook gewoon als zijn dochter. Zijn droom om 40 jaar ondernemer te worden is dus niet gelukt. Maar zijn andere droom, die hij nooit durfde te dromen. Dat zijn dochter, de enige dochter, zijn zelf opgezette zandbedrijf nu runt. Die was lang te wild om te durven dromen. Vrouwen in dit segment zie je nog steeds veel te weinig.
Op zijn ‘afscheidsetentje’ 2 jaar geleden sloot ik af met: De koning is dan misschien nu wel van zijn zakelijke troon. Maar papa’s prinsesje is er nog altijd.
Stappenplan overname
Het stappenplan voor de overname is in praktische zin voor ieder familiebedrijf hetzelfde. Het is een aaneenschakeling van waardebepaling van het bedrijf, financieel plan, hoe kunnen de financiële middelen gevonden worden voor de overname en hoe gaat de nieuwe bedrijfsstructuur eruit zien. Het zijn concrete stappen waar specifieke accountants, notaris en financiële adviseurs zich graag in vastbijten. Een complexe puzzel, maar een puzzel die in bijna alle gevallen te leggen is.
De echte uitdaging zit hem wat mij betreft ook niet in die stappen. Die zijn soms taai, langdradig en zwaar, maar te overzien. In een excellijst te zetten en af te vinken. De echte uitdaging vinden we ’s nachts in bed of aan de keukentafel. Want vergis je niet een familiebedrijf overnemen is enerzijds geen cadeautje en anderzijds ook juist een emotioneel proces. Familiedynamiek veranderd. Waar pa of ma eerst aan het roer stond, gaat nu het kind aan het roer stond. En ongeacht de leeftijd, blijft dit een wisseling van de gezinsdynamiek. Wees je hiervan bewust. Ruimte geven (beide kanten op) en loslaten zijn hiervoor belangrijke kanten. Ieder loopt zijn eigen pad, ook al zit je samen aan dezelfde tafel. Wat mij betreft wordt hier nog veel te weinig over gesproken.
Een transitie vergt hoe dan ook het nodige geduld. Wil je meer weten hoe wij ons familiebedrijf hebben getransformeerd? Regelmatig spreek ik over of familiebedrijf. De mooie verhalen, maar zeker ook de minder mooie kanten. Van het lokale zandbedrijf, naar een nationale online zandhandel.
Lees meer over bij: Spreker inhuren
